MÙA THU TRONG ÂM NHẠC VIỆT NAM

Printer-friendly versionPrinter-friendly version
Tuyết Mai


Bây giờ sắp vào Thu, nhiều nơi lá trổ màu vàng, đỏ, cam, nâu thật tươi đẹp. Buổi sáng có nhiều sương mù, cảnh vật mờ ảo, đẹp như ở Đà Lạt quê hương mình. Buổi trưa có nắng vàng hanh và gió heo may rơi rụng lá vàng , thật thơ mộng, làm xao xuyến những tâm hồn nghệ sĩ.

Nhưng cái đẹp, cái diễm ảo của mùa Thu không phải chỉ ở lá vàng rực rỡ và nhẹ rơi theo gió, mà ở tiết Thu và tình Thu, nhờ thế mà mùa Thu là một đề tài rất phong phú trong thi ca, âm nhạc VN. Tùy theo sức phong phú của tâm hồn mà các văn thi sĩ đã sáng tác những vần thơ, những dòng nhạc bất hũ, đi sâu vào lòng người.

Cảnh mùa Thu đẹp nhất ở Virginia là Skyline Drive, dài hằng trăm dặm, chạy dọc trên đỉnh Blue Ridge, trong vùng đồi núi Shenandoah. Xa xa là những đồi non và thung lũng chập chùng, cả rừng cây lá trỗ màu vàng đỏ xen lẫn, đẹp không thể diễn tả. Nhạc sĩ Văn Trí diễn tả cảnh Thu trong nhạc phẩm Hoài Thu:

“Mùa Thu năm ấy, trên đường đến miền cao nguyên
Đà lạt núi rừng thâm xuyên
Thác ngàn nước bạc thiên nhiên
Chạnh lòng tôi thấy lá vàng rơi nhẹ say mơ
Lưng trời đàn chim bơ vơ…”

Giữa bồng lai tiên cảnh này, người thường cũng cảm thấy rung cảm bâng khuâng, huống chi nhạc sĩ Cung Tiến :

”Chiều hôm qua lang thang trên đường
Hoàng hôn xuống và gió muôn phương,
Chiều hôm nay nhìn trời mây vương,
Có nghe lá vàng não nề rơi không?”
(Thu Vàng)

Trong tâm sự đầy vơi, cảm Thu, nhớ Thu, Phạm Mạnh Cương nhìn lá vàng rơi khắp lối mà lòng trào dâng lên một nỗi sầu mênh mông, lòng xót xa với muôn ngàn kỷ niệm ấp yêu:

“Nhớ ai … chiều Thu, nhìn theo lá úa rơi đầy trên lối
Nhẹ run tà áo, làn môi tươi thắm như cánh hoa đào
Cách xa vì đâu, dù bao lần lá hoa thay màu
Rung chi cành hoa lá, khi tà dương đã khuất non xa…”
(Thu ca)

Vào mùa Thu, trong sương mờ hay trong nắng ấm, hình ảnh lá vàng rơi nhẹ theo từng cơn gió thoảng đủ gợi cho thi nhân những rung cảm thật nhẹ nhàng, êm ả, tình tứ, lãng mạn. Nhạc sĩ Ngô Thụy Miên âu yếm, thì thầm bên người yêu :

“Em có nghe… mùa Thu mưa giăng lá đổ
Em có nghe… nai vàng hát khúc yêu đương
Và em có nghe …khi mùa Thu tới,
Mang ái ân mang tình yêu tới …tình ta ngất ngây!”

Nói đến những bản nhạc Thu bất hũ thì không thể nào bỏ qua bài “Giọt Mưa Thu” của Đặng Thế Phong.

“Ngoài hiên giọt mưa Thu thánh thót rơi
Trời lắng u buồn mây hắt hiu ngừng trôi
Nghe gió thoảng mơ hồ
trong mưa Thu ai khóc ai than hờ”

Cảnh Thu đẹp, nhưng cái đẹp của mùa Thu là lá vàng, nó làm người ta liên tưởng đến cảnh héo úa, tàn phai, rơi rụng, nên thường những bản nhạc về Thu chứa chất một nỗi buồn man mát, như trong lời ca , tiếng nhạc “Đêm Thu”

“Vườn khuya trăng chiếu
Hoa đứng yên như mắt buồn
Lòng ta xao xuyến lắng nghe lời hoa
Cánh hoa vươn buồn trong gió,
Thoáng hương yêu nhẹ nhàng say… gió lay”

Cảnh Thu cô tịch, cô liêu thường làm người ta hồi tưởng, mơ màn thả hồn mơ về vùng trời kỷ niệm dấu yêu. Trong nỗi xót xa của Thu nhung nhớ, Thu đợi chờ, hình ảnh người yêu thoáng hiện về:

“Em ra đi mùa Thu
Mùa Thu không trở lại
Em ra đi mùa Thu
Sương mờ giăng âm u

Em ra đi mùa Thu
Mùa Thu không còn nữa
Đếm lá úa mùa Thu
Dâng sầu ngập tim tôi”
(Mùa Thu không trở lại)

Với những lời thơ êm dịu, trau chuốt, hai nhạc sĩ Đoàn Chuẫn và Từ Linh đã để lại cho âm nhạc VN nhiều dòng nhạc Thu đầy rung cảm, tuyệt vời:

“Anh mong chờ mùa Thu
Trời đất kia ngã màu xanh lơ
Đàn bướm kia đùa vui trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh”
(Thu Quyến rũ)

Cảnh Thu luôn bị chế ngự bởi vẻ áo não của lá vàng lác đác rụng rơi trong khí trời se lạnh của gió đầu mùa. Cây cảnh đìu hiu, nhạt nhòa trong sương khói làm vạn vật như u uất, ngẩn ngơ, càng gợi cho thi nhân cảm xúc luyến thương với nỗi niềm xa cách:

“Với bao tà áo xanh đây mùa Thu
Hoa lá tàn hàng cây đứng hững hờ
Lá vàng từng cánh rơi từng cánh
Rơi xuống âm thầm trên đất xưa”
(Gửi gió cho mây ngàn bay).

Cùng một tâm sự và rung cảm trước cảnh Thu ảm đạm với gió heo may rơi rụng lá vàng, hình ảnh người yêu năm xưa sẽ mãi mãi không bao giờ phai nhòa trong ký ức:

“Thu đi cho lá vang bay,
Lá rơi cho đám cưới về
Ngày mai người em nhỏ bé
Ngồi trên thuyền hoa
Tình duyên đành dứt
Lá đổ muôn chiều ôi lá úa…
Phải chăng là nước mắt
Em ơi! đừng dối lòng..”
(Lá đổ muôn chiều)

Dòng nhạc Thu thiết tha của Văn Cao cũng làm say mê lòng người qua bản nhạc bất hũ “Buồn Tàn Thu”:

“Ôi vừa thoáng nghe,
bước chân chàng
Từ từ xa đường vắng
Đếm mùa Thu chết,
Nghe mùa đang rớt
Rơi theo lá vàng”

Giữa cảnh vật mờ ảo với sương mù và mây trời ảm đạm, cảnh Thu cô tịch, êm ả, Thu tím lạnh lẽo hay Thu vàng quyến rũ, có lẽ nỗi buồn sâu đậm thầm kín nhất vẫn là nỗi lòng héo hon, sầu nhớ mênh mông tới người mình yêu đã ra đi và mãi mãi không bao giờ trở lại:

“Em đã quên mùa Thu, Em đã quên mùa Thu, Mùa Thu…
Bây bây giờ là mùa Thu, trời vương khói suơng mù
Hàng cây khô sầu úa, hiu hắt đứng trong mưa
Mưa như lệ tình xưa, lệ thấm mấy cho vừa
Lệ yêu hoa phượng rũ, Em đã quên mùa Thu…”
(Em đã quên mùa Thu)

Ôi! nghìn trùng xa cách:

”Ta ngắt đi một chùm hoa thạch thảo
Em nhớ cho mùa Thu đã chết rồi
Mùa Thu đã chết, em nhớ cho
Mùa Thu đã chết , em nhớ cho
Mùa Thu đã chết , đã chết rồi
Em nhớ cho, Em nhớ cho…

Từ đây mãi mãi, không thấy nhau
Từ đây mãi mãi, không thấy nhau
Từ đây mãi mãi … không thấy nhau…”
(Mùa Thu Chết)

Vâng! Mùa Thu sắp đến, cảnh Thu thật quyến rũ, thật nên thơ với lá vàng rơi và mây trời xanh ngắt. Kính mời quý độc giả thưởng thức một vài hình ảnh mùa Thu ở Hoa Thịnh Đốn và một vài dòng thơ , dòng nhạc bất hũ trong thi ca, âm nhạc Việt Nam .
 
bao the gioi


 

MÙA THU TRONG ÂM NHẠC VIỆT NAM
Tuyết Mai


Bây giờ sắp vào Thu, nhiều nơi lá trổ màu vàng, đỏ, cam, nâu thật tươi đẹp. Buổi sáng có nhiều sương mù, cảnh vật mờ ảo, đẹp như ở Đà Lạt quê hương mình. Buổi trưa có nắng vàng hanh và gió heo may rơi rụng lá vàng , thật thơ mộng, làm xao xuyến những tâm hồn nghệ sĩ.

Nhưng cái đẹp, cái diễm ảo của mùa Thu không phải chỉ ở lá vàng rực rỡ và nhẹ rơi theo gió, mà ở tiết Thu và tình Thu, nhờ thế mà mùa Thu là một đề tài rất phong phú trong thi ca, âm nhạc VN. Tùy theo sức phong phú của tâm hồn mà các văn thi sĩ đã sáng tác những vần thơ, những dòng nhạc bất hũ, đi sâu vào lòng người.

Cảnh mùa Thu đẹp nhất ở Virginia là Skyline Drive, dài hằng trăm dặm, chạy dọc trên đỉnh Blue Ridge, trong vùng đồi núi Shenandoah. Xa xa là những đồi non và thung lũng chập chùng, cả rừng cây lá trỗ màu vàng đỏ xen lẫn, đẹp không thể diễn tả. Nhạc sĩ Văn Trí diễn tả cảnh Thu trong nhạc phẩm Hoài Thu:

“Mùa Thu năm ấy, trên đường đến miền cao nguyên
Đà lạt núi rừng thâm xuyên
Thác ngàn nước bạc thiên nhiên
Chạnh lòng tôi thấy lá vàng rơi nhẹ say mơ
Lưng trời đàn chim bơ vơ…”

Giữa bồng lai tiên cảnh này, người thường cũng cảm thấy rung cảm bâng khuâng, huống chi nhạc sĩ Cung Tiến :

”Chiều hôm qua lang thang trên đường
Hoàng hôn xuống và gió muôn phương,
Chiều hôm nay nhìn trời mây vương,
Có nghe lá vàng não nề rơi không?”
(Thu Vàng)

Trong tâm sự đầy vơi, cảm Thu, nhớ Thu, Phạm Mạnh Cương nhìn lá vàng rơi khắp lối mà lòng trào dâng lên một nỗi sầu mênh mông, lòng xót xa với muôn ngàn kỷ niệm ấp yêu:

“Nhớ ai … chiều Thu, nhìn theo lá úa rơi đầy trên lối
Nhẹ run tà áo, làn môi tươi thắm như cánh hoa đào
Cách xa vì đâu, dù bao lần lá hoa thay màu
Rung chi cành hoa lá, khi tà dương đã khuất non xa…”
(Thu ca)

Vào mùa Thu, trong sương mờ hay trong nắng ấm, hình ảnh lá vàng rơi nhẹ theo từng cơn gió thoảng đủ gợi cho thi nhân những rung cảm thật nhẹ nhàng, êm ả, tình tứ, lãng mạn. Nhạc sĩ Ngô Thụy Miên âu yếm, thì thầm bên người yêu :

“Em có nghe… mùa Thu mưa giăng lá đổ
Em có nghe… nai vàng hát khúc yêu đương
Và em có nghe …khi mùa Thu tới,
Mang ái ân mang tình yêu tới …tình ta ngất ngây!”

Nói đến những bản nhạc Thu bất hũ thì không thể nào bỏ qua bài “Giọt Mưa Thu” của Đặng Thế Phong.

“Ngoài hiên giọt mưa Thu thánh thót rơi
Trời lắng u buồn mây hắt hiu ngừng trôi
Nghe gió thoảng mơ hồ
trong mưa Thu ai khóc ai than hờ”

Cảnh Thu đẹp, nhưng cái đẹp của mùa Thu là lá vàng, nó làm người ta liên tưởng đến cảnh héo úa, tàn phai, rơi rụng, nên thường những bản nhạc về Thu chứa chất một nỗi buồn man mát, như trong lời ca , tiếng nhạc “Đêm Thu”

“Vườn khuya trăng chiếu
Hoa đứng yên như mắt buồn
Lòng ta xao xuyến lắng nghe lời hoa
Cánh hoa vươn buồn trong gió,
Thoáng hương yêu nhẹ nhàng say… gió lay”

Cảnh Thu cô tịch, cô liêu thường làm người ta hồi tưởng, mơ màn thả hồn mơ về vùng trời kỷ niệm dấu yêu. Trong nỗi xót xa của Thu nhung nhớ, Thu đợi chờ, hình ảnh người yêu thoáng hiện về:

“Em ra đi mùa Thu
Mùa Thu không trở lại
Em ra đi mùa Thu
Sương mờ giăng âm u

Em ra đi mùa Thu
Mùa Thu không còn nữa
Đếm lá úa mùa Thu
Dâng sầu ngập tim tôi”
(Mùa Thu không trở lại)

Với những lời thơ êm dịu, trau chuốt, hai nhạc sĩ Đoàn Chuẫn và Từ Linh đã để lại cho âm nhạc VN nhiều dòng nhạc Thu đầy rung cảm, tuyệt vời:

“Anh mong chờ mùa Thu
Trời đất kia ngã màu xanh lơ
Đàn bướm kia đùa vui trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh”
(Thu Quyến rũ)

Cảnh Thu luôn bị chế ngự bởi vẻ áo não của lá vàng lác đác rụng rơi trong khí trời se lạnh của gió đầu mùa. Cây cảnh đìu hiu, nhạt nhòa trong sương khói làm vạn vật như u uất, ngẩn ngơ, càng gợi cho thi nhân cảm xúc luyến thương với nỗi niềm xa cách:

“Với bao tà áo xanh đây mùa Thu
Hoa lá tàn hàng cây đứng hững hờ
Lá vàng từng cánh rơi từng cánh
Rơi xuống âm thầm trên đất xưa”
(Gửi gió cho mây ngàn bay).

Cùng một tâm sự và rung cảm trước cảnh Thu ảm đạm với gió heo may rơi rụng lá vàng, hình ảnh người yêu năm xưa sẽ mãi mãi không bao giờ phai nhòa trong ký ức:

“Thu đi cho lá vang bay,
Lá rơi cho đám cưới về
Ngày mai người em nhỏ bé
Ngồi trên thuyền hoa
Tình duyên đành dứt
Lá đổ muôn chiều ôi lá úa…
Phải chăng là nước mắt
Em ơi! đừng dối lòng..”
(Lá đổ muôn chiều)

Dòng nhạc Thu thiết tha của Văn Cao cũng làm say mê lòng người qua bản nhạc bất hũ “Buồn Tàn Thu”:

“Ôi vừa thoáng nghe,
bước chân chàng
Từ từ xa đường vắng
Đếm mùa Thu chết,
Nghe mùa đang rớt
Rơi theo lá vàng”

Giữa cảnh vật mờ ảo với sương mù và mây trời ảm đạm, cảnh Thu cô tịch, êm ả, Thu tím lạnh lẽo hay Thu vàng quyến rũ, có lẽ nỗi buồn sâu đậm thầm kín nhất vẫn là nỗi lòng héo hon, sầu nhớ mênh mông tới người mình yêu đã ra đi và mãi mãi không bao giờ trở lại:

“Em đã quên mùa Thu, Em đã quên mùa Thu, Mùa Thu…
Bây bây giờ là mùa Thu, trời vương khói suơng mù
Hàng cây khô sầu úa, hiu hắt đứng trong mưa
Mưa như lệ tình xưa, lệ thấm mấy cho vừa
Lệ yêu hoa phượng rũ, Em đã quên mùa Thu…”
(Em đã quên mùa Thu)

Ôi! nghìn trùng xa cách:

”Ta ngắt đi một chùm hoa thạch thảo
Em nhớ cho mùa Thu đã chết rồi
Mùa Thu đã chết, em nhớ cho
Mùa Thu đã chết , em nhớ cho
Mùa Thu đã chết , đã chết rồi
Em nhớ cho, Em nhớ cho…

Từ đây mãi mãi, không thấy nhau
Từ đây mãi mãi, không thấy nhau
Từ đây mãi mãi … không thấy nhau…”
(Mùa Thu Chết)

Vâng! Mùa Thu sắp đến, cảnh Thu thật quyến rũ, thật nên thơ với lá vàng rơi và mây trời xanh ngắt. Kính mời quý độc giả thưởng thức một vài hình ảnh mùa Thu ở Hoa Thịnh Đốn và một vài dòng thơ , dòng nhạc bất hũ trong thi ca, âm nhạc Việt Nam .


 

Copyright © 2008 - All rights reserved.